مطالب حقوقي

بر طبق قانون، ازدواج به عقدي معين و لازم گفته مي شود كه ميان زن و مردي كه قصد محرميت به يكديگر و تشكيل خانواده و بقاي نسل را دارند، با خواندن خطبه عقد و بعد از اعلام قصد و ايجاب و قبول، منعقد مي شود.

قانون مدني، انواع ازدواج را معرفي كرده است كه عبارتند از نكاح دائم و نكاح منقطع يا صيغه يا همان عقد موقت كه منظور از نكاح دائم، عقدي بوده كه محدود به زمان و مهلتي مشخص نيست و پايان آن به واسطه طلاق، فوت و يا فسخ به سبب بعضي از عيوب در نظر گرفته شده در قانون، صورت مي گيرد.

نكاح متعه يا منقطع يا صيغه، به عقد ازدواجي گفته مي شود كه براي مدت معيني، صورت مي گيرد و تنها در مدت تعيين شده، زن و مرد به هم محرم هستند و رابطه زوجيت، بين آن ها، برقرار است. نكاح متعه با انقضاي مدت، فوت و يا بذل مدت و يا فسخ به واسطه وجود عيوب قانوني موجب فسخ نكاح، پايان مي يابد.

شرايط ازدواج متعه

شرايط ازدواج متعه در قانون مدني، ذكر شده است. اهميت اطلاع از اين شرايط، از اين رو است كه در صورت عدم رعايت آن، عقد، باطل خواهد بود و زن و مرد با آثار حقوقي جبران ناپذيري، روبرو مي شوند. 

با توجه به مواد 1075 و 1076 قانون مدني، در مي يابيم كه از مهم ترين شرايط ازدواج متعه، تعيين مدت عقد و تعيين مهريه عقد موقت در زمان انعقاد عقد ازدواج بوده و بدون تعيين اين دو، نكاح واقع شده، باطل است. لازم به ذكر است هر چيزي كه ماليت داشته باشد، صرف نظر از بالا يا پايين بودن ارزش مادي آن، مي تواند به عنوان مهريه نكاح متعه، تعيين شود و صرف وجود توافق زن و مرد، بر نوع و مقدار مهر، كافي بوده و نظر افراد ديگر، تاثيري در صحت يا عدم صحت آن، ندارد.

با نظر از ماده 1043 قانون مدني، از شرايط ازدواج موقت دختر باكره، وجود اذن پدر يا جد پدري بوده و اين شرط، در رابطه با  زناني كه يك بار ازدواج كرده اند، ولي به دليل عدم نزديكي يا هر دليل ديگري، باكره هستند نيز جاري است. 

همچنين با توجه به مواد 1045 تا 1061 قانون مدني، از شرايط ازدواج متعه، اين است كه زن و مرد، موانع نكاح را نداشته باشند. مثلاً با يكديگر قرابت نسبي خاص مذكور در ماده 1045 قانون مدني و يا قرابت رضاعي نداشته باشند. زن در مدت عده طلاق يا فوت همسر يا در زوجيت مرد ديگري نباشد. زن و مرد در حالت احرام نبوده و هيچ كدام از آنان، كافر نباشد.

از مهم ترين شرايط ازدواج متعه، اين است كه زن و مرد، مجنون نباشند و علاوه بر داشتن اهليت قانوني، با رضايت كامل و قصد ايجاد عقد ازدواج موقت، اقدام به انعقاد اين عقد كنند.

آثار نكاح متعه

• به وجود آمدن محرميت شرعي و قانوني بين زوجين؛

• ملزم شدن زوج به پرداخت مهريه تعيين شده در عقد موقت به زوجه؛

• مالكيت قانوني زوجه بر مهريه و حق مطالبه آن؛

• ملزم شدن زوجه به رعايت عده در عقد موقت، در صورت انقضا يا بذل مدت يا فوت همسر؛

• ملزم شدن زوج به ثبت ازدواج موقت، چنانچه زن در مدت عقد، باردار شود يا زن و مرد، ضمن عقد بر ثبت عقد موقت توافق نمايند؛

• ملزم شدن زوجه به تمكين از مرد و ملزم شدن زوج به پرداخت نفقه، اگر اين امر در شروط ضمن عقد درج شده يا به صورت جداگانه در مورد آن توافق شده باشد؛ زيرا زن در عقد موقت، حق نفقه ندارد، مگر در صورت توافق با يكديگر يا قبول آن توسط مرد در شرط ضمن عقد.

به كمك مالي دولت به مرد، يارانه گفته مي شود. هدف دولت از اجراي يارانه، پيشگيري از رواج و گسترش فقر و رفع بحران هاي اجتماعي است كه به تعداد اعضاي هر خانواده محاسبه ميگردد. 

يارانه به دو گروه مستقيم و غير مستقيم، تقسيم بندي مي‌گردد. از گذشته در كشور ما برنامه يارانه وجود داشته و تا به امروز اشكال مختلفي به خود گرفته است. دلايل گوناگوني نظير ازدواج، اضافه شدن فرد جديد به خانواده، فوت سرپرست خانواده، طلاق و خانواده بد سرپرست وجود دارد كه به سبب آن، افراد خانواده تصميم مي گيرند كه يارانه خود را جدا كنند كه از اين راه بتوانند كمك خرجي براي خود داشته باشند.

شيوه جدا كردن يارانه پس از ازدواج

افراد زيادي بعد از ازدواج تصميم به جداسازي يارانه خود از خانواده مي‌گيرند. براي جداسازي يارانه بعد از ازدواج، همسر بايستي به عنوان سرپرست خانوار با مدارك لازم به يكي از شعب پليس+۱۰ مراجعه نموده و تقاضاي جداسازي يارانه را بدهد.

نكته: براي ايجاد حساب جديد يارانه در ميان زوج هاي جوان، هر دو آنان بايد يارانه فعال داشته باشند. چنانچه يكي از آن دو در خانواده قبلي خود يارانه نمي گرفت، امكان درخواست جداسازي يارانه براي وي وجود ندارد.

مدارك لازم براي جداسازي يارانه پس از ازدواج

مداركي كه افراد تازه ازدواج كرده براي جدا كردن يارانه از خانواده خود بايستي به همراه داشته باشند، عبارتند از:

• اصل شناسنامه

• اصل كارت ملي

• اصل شناسنامه و اصل كارت ملي والدين خود و همسر

• اصل و كپي عقدنامه

روش جدا كردن يارانه پس از طلاق

زوج هايي كه از يكديگر جدا گرديده اند، براي انتقال يارانه پس از طلاق مي بايست با در دست داشتن مداركي مانند شناسنامه، كارت ملي، سند طلاق و كپي كليه مدارك به دفاتر پليس+ ۱۰ مراجعه نموده و درخواست سرپرستي جديد براي دريافت يارانه بدهند. بعد از آن، شخص بايد حساب يارانه جدا براي خود در يكي از بانك­ها ايجاد كند؛ در غير اينصورت يارانه براي او پرداخت نمي شود.

جداسازي يارانه خانوار بدسرپرست

افراد خانواده بد سرپست هم براي جدا كردن يارانه مي بايست به مركز پليس +۱۰ مراجعه نمايند. ولي قبل از مراجعه به اين مراكز بايستي براي انجام امور تغيير در كفالت و حضانت به مركز فرمانداري استان محل زندگي مراجعه نموده و نامه رسمي از فرمانداري دريافت كنند.

جدا كردن يارانه پس از فوت سرپرست خانوار

بعد از فوت سرپرست خانوار، يارانه اعضاي خانواده به صورت موقت قطع مي‌شود. براي ادامه دريافت يارانه، بايستي مادر به همراه فرزندان خود با مداركي نظير اصل شناسنامه و ملي، كپي مدارك شناسايي، كارت ملي سرپرست پيشين و گواهي فوت سرپرست خانواده به مراكز پليس +۱۰ مراجعه نمايند.

بعد از انجام تمامي مراحل، يارانه را يا به حساب مادر خانوار يا در مواقعي كه فرزند ارشد سرپرستي خانواده را بر عهده بگيرد، به حساب او واريز مي كنند.

خانواده‌هايي كه در حال حاضر  يارانه را به صورت نقدي دريافت مي‌كنند و متقاضي تغيير سرپرست خانواده به دلايل محجوريت، مجنون شدن سرپرست خانوار، اعتياد سرپرست خانوار و … هستند، بايد به همراه مدرك هويتي و مستندات لازم به فرمانداري هاي محل سكونت مراجعه كنند.

بر اساس دستورالعمل ماده ۹ آيين نامه اجرائي ماده ۷ قانون هدفمند كردن يارانه‌ها در بحث جداسازي يارانه بعد از ازدواج و درصورت اعتياد سرپرست خانوار به مواد مخدر، محجور بودن، زنداني بودن، فوت يا مفقود يا مجنون شدن، عدم حضور سرپرست در محل زندگي در خارج كشور و صلاحيت نداشتن سرپرست خانوار، در صورتي كه خانوار مزبور سال جاري در طرح ثبت نام مجدد در سامانه رفاهي شركت كرده باشند، متقاضي واجد شرايط مي‌تواند براي تغيير سرپرست خانوار فعلي با ارائه مدارك هويتي و ديگر مستندات مورد نياز به فرمانداري محل سكونت خود مراجعه كند.