مطالب حقوقي

طلاق به سبب مشكلات رواني زن يا مرد يكي از حقوق قانوني زن و شوهر است كه در قانون حمايت از خانواده براي كساني كه قصد تشكيل زندگي مشترك دارند، پيش بيني شده است.

بر طبق قانون اگر زن بتواند، در دادگاه اثبات كند كه همسرش مبتلا به بيماري سختي است، به گونه اي كه اين بيماري موجب سوء‌رفتار و سوءمعاشرت او گرديده است، حتي در صورتي كه مرد با طلاق مخالف باشد، زن مي تواند به دادگاه دادخواست طلاق دهد. همچنين اگر بتواند بيماري رواني همسر خود را در دادگاه اثبات كند، دادگاه حكم طلاق زن را صادر مي نمايد.

اثبات بيماري رواني همسر توسط زن

زوجه از 2 راه زير مي تواند در دادگاه شكايت كند كه عبارتند از:

زوجه بايستي بتواند اثبات نمايد كه يكي از شروط دوازده ‌گانه درج شده در عقد نامه به وقوع پيوسته است. زماني زن مي تواند از اين شيوه استفاده كند كه مرد در زمان عقد شروط موجود در عقد نامه را به امضا رسانده است.

زوجه بايد بتواند در دادگاه عسر و حرج خود را براي ادامه زندگي مشترك ثابت كند؛ يعني زن بايد به دادگاه ‌اثبات كند كه به سبب بيماري شوهرش، متحمل رنج و مشقت بسياري در زندگي گرديده است و امكان ادامه دادن زندگي مشترك با مرد را ندارد.

بنابراين بر طبق قانون مدني، ابتلاي مرد به يك بيماري سخت يا مسري يا هر گونه بيماري ديگري كه زندگي را براي زن سخت كند، از موجبات عسر و حرج زن بوده و به موجب آن، دادگاه حكم طلاق زن را صادر خواهد كرد.

موارد زير در صدور حكم طلاق زن تاثير گذارند:

• سوء رفتار يا سوء معاشرت مرد موجب غير قابل تحمل شدن ادامه زندگي براي زن شده باشد؛

• ابتلاي مرد به يك بيماري سخت به گونه اي كه ادامه زندگي مشترك براي زن خطرناك باشد؛

• جنون مرد در مواقعي كه فسخ نكاح از لحاظ شرعي امكان پذير نباشد؛

• مشكل رواني مرد.

راه هاي اثبات مشكل رواني مرد

زوجه از طرق زير مي تواند بيماري شوهر خود را در دادگاه اثبات نمايد:

• ارائه مدارك پزشكي

• اقرار صريح يا تلويحي زوج

• شهادت شهود

• معاينه پزشكي قانوني

• تحقيقات محلي و…

لازم به ذكر است كه اگر مرد پس از عقد ازدواج به جنون و بيماري رواني مبتلا گرديده باشد، بر طبق قانون مدني، نكاح فسخ مي شود. همچنين اگر يكي از زوجين در زمان عقد به جنون مبتلا باشد، بر اساس قانون مدني عقد فسخ مي شود.

به موجب ماده ۱۱۲۱ قانون مدني: «جنون هر يك از زوجين به شرط استقرار، اعم از اين كه مستمر يا ادواري باشد براي طرف مقابل موجب حق فسخ است.»

طلاق به دليل مشكل رواني زوجه به درخواست مرد

بر اساس قانون كشور ما، مرد مي تواند بدون داشتن دليل موجه، زن خود را طلاق دهد، ولي وظيفه دارد حقوق مالي او را به صورت كامل پرداخت كند. از جمله حقوق مالي زوجه كه حتي با وجود بيماري يا مشكلات رواني از او ساقط نمي شود، مهريه است. پس حتي اگر زن به بيماري رواني يا صعب العلاج مبتلا باشد، همچنان مهريه به او تعلق مي گيرد. در اين شرايط نيز چنانچه زوج بخواهد همسرش را طلاق دهد، بايستي مهريه او را پرداخت كند.

طلاق به دليل مشكل رواني زوج به درخواست زن

اگر زن بتواند، در دادگاه اثبات نمايد كه شوهرش به يك بيماري سخت يا مشكل رواني مبتلا گرديده كه موجب سوء معاشرت و يا سوء رفتار او شده است و ادامه زندگي مشترك براي زن امكان ناپذير است، دادگاه حكم طلاق زن را صادر خواهد نمود. به اين نوع طلاق، طلاق از سمت زن مي گويند.

در واقع ابتلا مرد به بيماري هاي صعب العلاج رواني يا ساري يا هر عارضه صعب العلاج ديگري كه زندگي مشترك را مختل كند  از موجبات عسر و حرج زن محسوب مي شود و با تشخيص دادگاه و اثبات عسر و حرج توسط زن، دادگاه زوج را مجبور به طلاق خواهد كرد. همچنين در صورتي كه مرد به اجبار راضي به طلاق نشود به حكم دادگاه طلاق ثبت خواهد شد و او موظف به پرداخت مهريه به همسرش است.

اگر مرد حتي بعد از عقد به جنون مبتلا شده باشد، بر طبق ماده ۱۱۲۵ قانون مدني عقد نكاح فسخ مي شود. همچنين مهريه به زوجه تعلق خواهد گرفت.

ولي اگر زوج يا زوجه در زمان عقد به جنون مبتلا بوده اند، بر طبق ماده ۱۱۲۱ قانون مدني، نكاح فسخ مي شود. همچنين اگر بتوان در دادگاه اثبات كرد كه تدليسي در مورد بيماري مرد يا زن صورت گرفته است، نكاح فسخ مي شود. اگر فسخ نكاح به دليل تدليس زن باشد، حتي در صورتي كه رابطه جنسي برقرار شده باشد، زن مستحق دريافت مهريه نخواهد بود و مهريه به او تعلق نمي گيرد.

بعضي از شروط دوازده گانه ضمن عقد

در  بندهاي ۲، ۳ و ۴ شروط ۱۲ گانه موجود در سند ازدواج در مورد اين گونه موارد صحبت شده است. چنانچه مرد در زمان عقد، شروط ۱۲ گانه ضمن عقد را امضا نموده باشد، زن با استناد به تحقق يكي از اين شروط مي تواند، تقاضاي طلاق كند. دادگاه نيز حكم طلاق او را صادر خواهد كرد. اين بند ها به شرح زيرند:

بند ۲ :سوء رفتار يا سوء معاشرت مرد به حدي كه ادامه زندگي مشترك را براي زن غيرقابل تحمل كند.

بند۳ :ابتلا مرد به امراض صعب العلاج به طوري كه دوام زندگي مشترك براي زوجه مخاطره آميز باشد.

بند ۴ :جنون مرد در مواردي كه فسخ نكاح شرعا امكان پذير نباشد.