مطالب حقوقي

بر طبق قانون، ازدواج به عقدي معين و لازم گفته مي شود كه ميان زن و مردي كه قصد محرميت به يكديگر و تشكيل خانواده و بقاي نسل را دارند، با خواندن خطبه عقد و بعد از اعلام قصد و ايجاب و قبول، منعقد مي شود.

قانون مدني، انواع ازدواج را معرفي كرده است كه عبارتند از نكاح دائم و نكاح منقطع يا صيغه يا همان عقد موقت كه منظور از نكاح دائم، عقدي بوده كه محدود به زمان و مهلتي مشخص نيست و پايان آن به واسطه طلاق، فوت و يا فسخ به سبب بعضي از عيوب در نظر گرفته شده در قانون، صورت مي گيرد.

نكاح متعه يا منقطع يا صيغه، به عقد ازدواجي گفته مي شود كه براي مدت معيني، صورت مي گيرد و تنها در مدت تعيين شده، زن و مرد به هم محرم هستند و رابطه زوجيت، بين آن ها، برقرار است. نكاح متعه با انقضاي مدت، فوت و يا بذل مدت و يا فسخ به واسطه وجود عيوب قانوني موجب فسخ نكاح، پايان مي يابد.

شرايط ازدواج متعه

شرايط ازدواج متعه در قانون مدني، ذكر شده است. اهميت اطلاع از اين شرايط، از اين رو است كه در صورت عدم رعايت آن، عقد، باطل خواهد بود و زن و مرد با آثار حقوقي جبران ناپذيري، روبرو مي شوند. 

با توجه به مواد 1075 و 1076 قانون مدني، در مي يابيم كه از مهم ترين شرايط ازدواج متعه، تعيين مدت عقد و تعيين مهريه عقد موقت در زمان انعقاد عقد ازدواج بوده و بدون تعيين اين دو، نكاح واقع شده، باطل است. لازم به ذكر است هر چيزي كه ماليت داشته باشد، صرف نظر از بالا يا پايين بودن ارزش مادي آن، مي تواند به عنوان مهريه نكاح متعه، تعيين شود و صرف وجود توافق زن و مرد، بر نوع و مقدار مهر، كافي بوده و نظر افراد ديگر، تاثيري در صحت يا عدم صحت آن، ندارد.

با نظر از ماده 1043 قانون مدني، از شرايط ازدواج موقت دختر باكره، وجود اذن پدر يا جد پدري بوده و اين شرط، در رابطه با  زناني كه يك بار ازدواج كرده اند، ولي به دليل عدم نزديكي يا هر دليل ديگري، باكره هستند نيز جاري است. 

همچنين با توجه به مواد 1045 تا 1061 قانون مدني، از شرايط ازدواج متعه، اين است كه زن و مرد، موانع نكاح را نداشته باشند. مثلاً با يكديگر قرابت نسبي خاص مذكور در ماده 1045 قانون مدني و يا قرابت رضاعي نداشته باشند. زن در مدت عده طلاق يا فوت همسر يا در زوجيت مرد ديگري نباشد. زن و مرد در حالت احرام نبوده و هيچ كدام از آنان، كافر نباشد.

از مهم ترين شرايط ازدواج متعه، اين است كه زن و مرد، مجنون نباشند و علاوه بر داشتن اهليت قانوني، با رضايت كامل و قصد ايجاد عقد ازدواج موقت، اقدام به انعقاد اين عقد كنند.

آثار نكاح متعه

• به وجود آمدن محرميت شرعي و قانوني بين زوجين؛

• ملزم شدن زوج به پرداخت مهريه تعيين شده در عقد موقت به زوجه؛

• مالكيت قانوني زوجه بر مهريه و حق مطالبه آن؛

• ملزم شدن زوجه به رعايت عده در عقد موقت، در صورت انقضا يا بذل مدت يا فوت همسر؛

• ملزم شدن زوج به ثبت ازدواج موقت، چنانچه زن در مدت عقد، باردار شود يا زن و مرد، ضمن عقد بر ثبت عقد موقت توافق نمايند؛

• ملزم شدن زوجه به تمكين از مرد و ملزم شدن زوج به پرداخت نفقه، اگر اين امر در شروط ضمن عقد درج شده يا به صورت جداگانه در مورد آن توافق شده باشد؛ زيرا زن در عقد موقت، حق نفقه ندارد، مگر در صورت توافق با يكديگر يا قبول آن توسط مرد در شرط ضمن عقد.