مطالب حقوقي

ارث چيست؟

ارث يعني همه دارايي هاي يك شخص، شامل از طلب ها، تمامي اموال منقول و غير منقول كه بعد از فوت، از او به جا مي ماند. به موجب ماده ۸۶۱ قانون مدني، سبب و نسب موجبات ارث هستند. رابطه سببي مثل رابطه زوجيت است كه به واسطه عقد نكاح، بين طرفين به وجود مي آيد و رابطه نسبي، رابطه خوني مانند رابطه مادر و فرزندي است.

مقدار سهم الارث هر كدام از وراث با توجه به شرع، در قانون مدني بيان گرديده است. سهم ارث هريك از آنان، بسته به اينكه در كدام يك از طبقات و درجات ارث قرار دارند، متفاوت است.

ارث بردن زوجين از يكديگر

به موجب قانون مدني، مقدار سهم الارث زن از مرد، چنانچه شوهر فوت شده او فرزند داشته باشد، يك هشتم از قيمت اموال غير منقول و يك هشتم از تمامي اموال منقول است. در صورت تعدد همسران، يعني اگر متوفي، چند همسر داشته باشد، اين مقدار بايد به صورت مساوي بين آن ها تقسيم شود.

در قانون مدني در رابطه با سهم الارث زن در صورت نداشتن فرزند از طرف مرد نيز تعيين تكليف شده است. مطابق قانون مدني، مقدار سهم الارث زن از شوهر متوفي خود، اگر مرد، هيچ فرزندي نداشته باشد، يك چهارم از قيمت اموال غير منقول و يك چهارم از تمامي اموال منقول است.

يكي از آثار حقوقي عقد دائم، ارث بردن زوجين از همديگر و مسائل مربوط به ارث همسر پس از فوت يكي از آن ها مي باشد. قانون مدني، جزئيات و شيوه ارث بري و تفاوت هاي ميزان ارثيه مرد و زن را ذكر كرده است. لازم به ذكر است كه در عفد موقت، زوجين از هم ارث نمي برند. شرط بعدي براي ارث بردن طرفين از هم اين است كه در هنگام فوت، زن و مرد در عقد هم باشند و رابطه زوجيت برقرار باشد. البته يك استثناء وجود دارد و آن طلاق رجعي است كه در ايام عده طلاق رجعي زن و مرد از هم ارث مي برند؛ چراكه در حكم هنوز زن و شوهر هستند و رابطه زناشويي به صورت كامل قطع نشده و با پشيماني مرد از طلاق در ايام عده، قرارداد ازدواج به ‌قوت خود همچنان باقي است و نظير اين است كه طلاقي صورت نگرفته است؛ از همين رو مرد در ايام عده طلاق رجعي موظف است همسرش را در خانه خود بپذيرد و نفقه وي را پرداخت كند.

به موجب قانون مدني، زن و شوهر از هم ارث مي برند، مگر اينكه موانع ارث، مثل كفر، لعان، قتل و ديگر موارد درج شده در قانون وجود داشته باشد.

سهم مرد از ارث همسر فوت شده اش، بسته به اينكه زن، فرزند داشته باشد يا خير، متفاوت است. مقدار سهم الارث مرد از زن، در صورت داشتن فرزند از آن زن، برابر با يك چهارم از تركه است و در صورت نداشتن فرزند از آن زن، برابر با نصف تركه زن مي باشد.

لازم به ذكر است كه تفاوتي ندارد اين فرزند، مشترك بين زن و مرد باشد يا حاصل ازدواج گذشته زن.

تركه يعني همه اموال متوفي كه پس از فوت، براي وراث وي باقي خواهد ماند. پس از فوت هر شخص و بررسي اين مسئله كه شخص متوفي، وصيت نامه داشته است يا نه، وراث مي توانند اقدام به تقسيم تركه، بين خود كنند. همچنين، هر كدام از وراث، مي تواند با ارائه دادخواست تقسيم تركه به شوراي حل اختلاف از دادگاه بخواهد اقدام به صدور حكم تقسيم تركه و مشخص كردن مقدار سهم الارث هركدام از وراث كند.